हामीले पार्टीलाई संगठनात्मक ढंगबाट अगाडि बढाउनु पर्ने हुन्छ । संगठनलाई मजबुत बनाउनु पर्ने हुन्छ । संगठन मजबुत भएन भने हामी अगाडी बढ्न सक्दैनौँ । हरेक क्षेत्रलाई संगठनात्मक तवरबाट जान सकियो भने निकट भविष्यमा नै हामीले उपलब्धी हासिल गर्न सक्ने छौँ ।
विगतमा हामी देशलाई जोगाउनका निमित्त सरकारमा गएका हौं तर सत्ताको लोभमा हामी सरकारमा गएका छैनौँ । यदि सत्ता लिप्सा भएको भए संविधान संशोधनको एजेण्डा छोडेर सरकारमा जाने थियौँ । तर हामी गएनौँ । यसबाट स्पष्ट नै छ, सरकारको लागि हाम्रो पार्टी होइन ।
अहिले भारतले पनि नेपालको राजनीतिक स्थिरता र समुन्नति चाहेको छ र त्यसैमा भविष्य देखेको छ भने मित्रराष्ट्र चीनले पनि त्यहि खोजेको छ । यो नेपालको लागि ठूलो अवसर हो । त्यसकारण दुवै मित्र देशहरूसँग सन्तुलित रूपले हामी जानुपर्छ । मुख्यतः पानीका विषयमा जस्तै पञ्चेश्वर, अरूण जस्ता योजनाहरू छन् । हामीसँग अरू पनि धेरै योजनाहरू छ । हामीले पनि आफूले कबुल गरेका कुराहरू पूरा गर्न सक्नु पर्दछ ।
भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी आफै एउटा विकासप्रेमी पनि त हुनुहुन्छ । त्यसैले, वाम गठबन्धन वा कम्युनिष्ट हुँदैमा के के होला भन्ने मोदीजी ठान्नुहुन्न । उहाँको नारा नै हो नि ‘सब का साथ, सब का विकास’ ।
अहिले महिलालाई समानुपातिक समावेशिता दिनु भनेको उखान जस्तै लाग्छ । आरक्षण किन चाहियो, हामीलाई त प्रत्यक्ष र बराबरीमा चाहिएको हो । जनसंख्याको आधारमा हेर्दा पनि पुरूषभन्दा महिला नै धेरै हुनुहुन्छ ।
सप्तरीको हनुमाननगर कंकालिनी–४ मा वि.सं. २०१९ सालमा जन्मिनुभएका देवेश झा मधेश मामिलाका साथै विदेश मामिलाका जानकारसमेत हुन् । राजनीतिक शास्त्रमा स्नातकोत्तरसम्मको शिक्षा हासिल गर्नु भएका झा २०३९ सालमा तत्कालीन जिल्ला पञ्चायत सदस्य भई राजनीतिक यात्रा सुरू गरेका थिए । प्रथम मधेश विद्रोहपश्चात तत्कालीन मधेशी जनअधिकार फोरम नेपालमा संलग्न भएपछि जयप्रकाश गुप्ता नेतृत्वको तराई मधेश राष्ट्रिय अभियान (तमरा अभियान)को विदेश विभाग प्रमुखको रूपमा सक्रिय रहे । यसपटकको प्रदेश तथा प्रतिनिधिसभा निर्वाचनका बेला उनले मधेश सम्वाद समूह नेपालको गठन गरी मधेशी दलहरूको पक्षमा विभिन्न किसिमका कार्यक्रमहरू सञ्चालन गरेका थिए । परराष्ट्र मामिला जानकारीसमेत रहेका झासँग आसन्न प्रधानमन्त्रीको भारत भ्रमणको सन्दर्भमा गरिएको कुराकानीको सम्पादित अंश ः
मधेशमा मात्र होइन, पहाडमा पनि वैकल्पिक शक्तिको खोजी हुँदैछ । किनभने यो परम्परागत राजनीतिक प्रणालीबाट नेपाली जनता आजित भइसकेका छन् । जुन राजनीति पञ्चायतकालदेखि अहिलेसम्म एकैनासले शासन गरिरहेका छन् ।
कुनै पनि दिन हामीलाई सरकारमा सहभागि गराउनुस् भनेर वार्ता भएको छैन । हामीले सरकारलाई समर्थन गर्दा उहाँहरूले सोध्नुभएको थियो कि तपाईंहरूको शर्त के हो ? हामीले भनेका थियौँ कि हाम्रो एक मात्र सर्त भनेको संंविधान संशोधन हो । त्यो कुरामा मात्र वार्ता भएको हो तर सरकारमा जाने कुरामा कुनै वार्ता भएको छैन ।
हामीलाई केन्द्रीय सरकारमा जान जनादेश दिएको छैन । तर, मधेश र उत्पीडितहरूका जुन मुद्दाहरू छन् त्यसलाई सम्बोधन गराउनका निम्ति, विगतमा भएका आन्दोलनका उपलब्धिलाई संस्थागत गर्नका लागि र हामीले प्रदेश २ मा मात्र सरकार बनाउन सक्यौं । त्यसको समृद्धिका निम्ति पनि ‘गिभ एन्ड टेक’को आधारमा सरकारमा जान्छौं ।
राजनीति भनेकै सरकारमा जान, देशको विकास गर्नकै लागि हुन्छ । केन्द्रमा पनि हाम्रै बहुमत भइदिएको भए हामी अवश्य पनि सरकार बनाउँथ्यौं । यसले गर्दा कसैले किन सरकार बनायो भन्न मिल्दैन । सरकारमा त जान सकिन्छ, किन नजाने ? तर, संविधान संशोधनको सुनिश्चितता नभएसम्म सरकारमा जाँदैनौं । सबभन्दा पहिला संविधान संशोधन सुनिश्चित हुनुपर्छ ।
मधेशको जनताले हामीलाई दिल खोलेर मत दिएको छ र हामीलाई जिताएको छ । त्यसकारण मधेशको जनताको लागि एकदम गम्भीर रूपमा सोचेका छौँ । किनकी मधेशको जनताले धेरै बलिदानी दिएको छ, धेरै संघर्ष गरेको छ । हाम्रो एक वचनले लाखौँ जनता सडकमा आयो । त्यसकारण हामी जितेर संसदमा आएका छौँ । हामी फोरम र राजपा गरी ३३ जना सांसद रहेका छौँ । त्यो ३३ जना सांसदले मात्रै संविधान संशोधन त हुँदैन ।
राजपा र फोरमले संविधान संशोधन नभइ हामी मान्दैनौं भनिरहेको अवस्थामा सरकारमा मात्र सहभागी हुने होइन, संशोधनको प्रक्रिया अगाडि बढाएर जाँदा राम्रो हुन्छ ।
नेतृत्व परिवर्तन गर्नुपर्ने भन्ने कुरा स्वभाविक हो । महाधिवेशन गरी प्रक्रियाद्वारा नेतृत्व परिवर्तन हुन्छ । यसका पनि आफ्नै विधि, प्रक्रियाहरू छन् । नेतृत्व परिवर्तन प्रक्रियागत रूपमा अगाडी बढ्छ । लोकतान्त्रिक दलमा सधै एउटै मान्छेले नेतृत्व गर्ने भन्ने हुँदैन ।
हाम्रो मुल उद्देश्य भनेको परापूर्व कालदेखि चलिआएको नेपाल–भारत सम्बन्धलाई अझ प्रगाढ बनाउनु हो । यसको साथ–साथै दुई देशको महिलाको जुन अवस्था छ, त्यसलाई सुधार गर्नु पनि हो । कुनै पनि प्रजातान्त्रिक देशमा जबसम्म महिलाको विकास हुदैन तबसम्म त्यो प्रजातन्त्र सफल हुन सक्दैन ।
हामी विभेद र बहिष्करणमा परेका छौं । संविधानका कुरा जनताले कसरी अनुभूति गर्ने, त्यसलाई कसरी कार्यान्वयनको दिशामा अगाडि लैजाने, समाजका पछौटेपनलाई कसरी हटाउने लगायतका हाम्रा मुख्य सरोकारका विषय हुन् ।
मधेश आन्दोलनलाई र समग्र मधेशलाई २ प्रदेशको वकालत गर्दै मधेशलाई ८ जिल्लामा सिमीत पारे । हाम्रो अभियानको उद्देश्य नै यही हो कि समग्र मधेश स्वायत्त प्रदेशको लागि हामी अहिंसावादी आन्दोलनलाई अगाडी बढाउने र झापादेखि बारासम्मको अभियानमा कार्यकर्तामा उत्साह भेटियो । नयाँ वर्ष लागेसँगै हामीले सशक्त रूपमा यो कार्यक्रमलाई अगाडी बढाउनेछौँ ।
म पार्टीलाई दोष दिन चाहन्न । किनभने राजपाले मेरो नाम दुई–दुई पटक पठाएकै हो । तर, राजपाका केही नेताहरू छन्, जसका श्रीमती, बाहरवाली पर्नेबाला थियो, उनीहरूले आयोगका प्रमुख डा. अयोधिप्रसाद यादवसँग आर्थिक चलखेल र लेनदेनको कुरा गरेर मेरो नाम हटाउन लगाइएको हो ।
यो हाम्रो ठाउँ हो, हामी सबैले मिलेर यसलाई बनाउनुपर्छ भन्ने वातावरण बन्नुपर्छ । यहाँ सुशासन होस् । हामी यो मुलुककै एउटा अभिन्न अंग हौं, हामीसँग विभेद छैन भन्ने यहाँका जनताहरू महसुस गरोस् ।
‘आर्थिक शोषण र आर्थिक दोहन गर्नका लागि यसलाई आर्थिक राजधानीको रूपमा अहिलेसम्म परिचय दिँदै आएको हो । तर संवैधानिक रूपमा समग्रमा यो आर्थिक राजधानी हुनैपर्छ ।’
अहिलेका नेताहरूको अदुरदर्शिता, विवेकहिनता, असमझ, विचार शुन्यता र सैद्धान्तिक विचलनका कारण यस्तो भएको हो । प्रायः यहाँ सबै पार्टीहरूको अवस्था एकै छ । जुन किसिमले राष्ट्रियसभाको अवधारणा आयो, राष्ट्रियसभामा उम्मेदवारी ल्याउने, निर्विरोध निर्वाचित हुने यस्तो अवस्था देख्दा मलाई के लाग्छ भने राष्ट्रियसभाको औचित्य नै छैन ।
आज मुलुकमा जुन गणतन्त्र आएको छ त्यसको मूल श्रेयकार नै दुर्गानन्द झा हुनुहुन्छ । उहाँको योगदानलाई बिर्सियो भने यो देशलाई पापै लाग्छ । आजसम्म जुन राजनीतिक अस्थिरताबाट मुलुक गुज्रिरहेको छ, त्यसको मूल कारण नै हो शहीदहरूको योगदान बिर्सिनु हो । शहीदहरूलाई मुलुकले जुन मान सम्मान दिनुपर्ने हो त्यो दिन सकेको छैन ।
प्रदेश नं. २ जुन समथर भौगोलिक स्थितिमा रहेको छ, त्यसले गर्दा पनि यहाँ सडक विस्तार गर्न सजिलो हुन्छ । यहाँ युवाहरू विदेश पलायन भइरहेका छन् । त्यसलाई रोक्नका लागि सबैभन्दा पहिले यहाँका उद्योगहरूलाई कसरी विकसित गर्ने हो त्यसलाई प्राथमिकता दिनुपर्दछ ।
यहाँ आर्थिक विकासको सम्भावना राम्रो रहेको छ । यहाँ आर्थिक क्रियाकलाप कृषि, उद्योग, सडक, विद्युत निर्माणसँग सम्बन्धित काम भइरहेको छ । अरू प्रदेशहरूको तुलनामा आर्थिक समृद्धिमा सहज नै देखिन्छ ।
भारतमा गणतन्त्र स्थापित भइसकेको छ । भारतले विकास र समृद्धिको बाटोमा अघि बढेको छ । हामी पनि त्यसअनुसार अगाडि बढ्नुपर्छ ।
पा“च वर्षको अवधिलाई जनताले जुन जनमत दिएका छन् यसमा वाम गठबन्धनको धेरै हाउगुजी भए पनि एमाले र अर्को कुनै मधेश केन्द्रित दल मिलेर सरकार चलाउन सक्ने स्थिति बनेको छ ।
प्रदेश नं. २ मा सरकार बनाउनका लागि गठबन्धन बनाउने वा सहकार्य गर्ने भन्ने बारे अहिलेसम्म छलफल भएको छैन । फोरम र राजपाको नेतृत्वले आवश्यकता महसुस ग¥यो भने सहकार्य हुन सक्छ । मधेशीलाई मधेशबाट आफै भागेर जाने परिस्थिति बनाइँदैछ । यसमा गम्भीर षड्यन्त्र छ । मधेशीमुक्त नेपाल बनाउने अभियानमा प्राकृतिक प्रकोपलाई निम्तियाइँदैछ ।
शीतलहर हरेक वर्ष भइरहेको छ । मानवीय क्षति हुँदै आएको छ । बाढीबाट क्षतिको अवस्था पनि उस्तै छ । अब शीतलहर आयो, मानिस कठ्यांग्रिएर मृत्युको मुखमा पुग्न थालेपछि हड्बडाएर काम गर्ने गरिएको छ । त्यसैले पूर्वतयारी अवाश्यक छ ।
केही समयपछि मधेशी दलहरूको चरित्र र राज्यको चरित्र जब स्पष्ट हुन्छ त्यसपछि मात्र एउटा संग्लो धारको निर्माण हुन्छ । वाम गठबन्धनको सरकार बने पनि मधेशी दलहरू त्यसमा सहभागी हुनेछन् भन्ने आशय देख्न थालिएको छ । हामी एउटा छलफल प्रारम्भ गर्छौं र त्यसले मधेशमा एउटा नयाँ धारको निर्माण गर्नेछ ।
जनताले चासो दिएनन् भने सरकारले पनि प्रकाशित गर्नेतर्फ ध्यान नदिन सक्छ । टीकापुर घटनाका विषयमा परेका निवेदनहरू पनि हामीले उल्लेख गरेका छौं ।
मधेश भनेको २२ जिल्लाकै हो । राष्ट्रिय जनता पार्टी लगायतसँग मिलेर सरकार बनाउँछौं । राजपासँग पार्टी एकताका लागि पार्टीभित्र कुनै छलफल भएको छैन । ओलीको बोली र व्यवहार जिम्मेवारी पाएपछि बदल्नुपर्छ । चुनाव भइसक्यो सरकारको अतोपतो छैन । भनेपछि, संविधान त त्रुटिपूर्ण छ भन्ने कुरा देखियो । यो धर्तीमा जबसम्म विभेद, असमानता, उत्पीडन रहन्छ, शोषक र शासितको विभाजन रहन्छ तबसम्म आन्दोलन चलिरहन्छ ।
