सत्तालाई मधेशको विषयमा भ्रम यथावत् छ । वेदानन्द झा नेतृत्वको तराई कांग्रेसले २०१५ सालको आमनिर्वाचनमा भाग लिँदा प्रारम्भ भएको ‘पहिचानको खोजी’ अझै निष्कर्षमा पुगेका छैन । एउटा सीटमा पनि सफल हुन नसकेको तराई कांग्रेसलाई पहिलो आमनिर्वाचनमा २% मत प्राप्त भएको थियो । गजेन्द्र बाबु (गजेन्द्र नारायण सिंह)को नेतृत्वमा नेपाल सदभावना पार्टीले ४% सीट प्राप्त गरेको थियो ।

रोगी नेपाल, भोगी सरकारको चलखेल र भोकाएको जनताहरुको जलेको उम्लेको पेट छोडेर मेरो दृष्टि र दिमाग मात्र कलम समात्न मान्छ । नेपाल धेरै कुुराले सम्पन्न नभए पनि धार्मिक, जातीय विभेदता, रोगी, भोगी र भोकले परिपूूर्ण, सम्पन्न र समृद्ध हो भनौँ । वर्तमान समयलाई मध्यनजर गर्ने हो भने नेपाल लगायत सारा विश्व कोभिड–१९ को विषम प्रभावले बल्झिएको छ ।

राज्यले जानी–जानी हामीलाई मार्न खोजेको छ । त्यसकारणले अब हामी आन्दोलनै गर्नुपर्छ । भोकै मर्नुभन्दा राज्यले हामीलाई गोली ठोकेर मारोस्, डन्डा हानेर मारोस् । हामी मर्न तयार छौं ।

सदियौंदेखि मधेशीहरु सीमा अतिक्रमणको विरुद्ध लड्दै आइरहेका छन् । सधैं मधेशीलाई भारतीयको संज्ञा दिने महान नेपाली आत्माहरुले कहिले सोचेको हो, किन यति भारतीय भनेर गाली गर्दा पनि यिनीहरु आखिर किन जान्छन् सीमा रक्षा गर्न ! तपाईलाई लागेको होला कि नेपालको भूमिसँग माया छ भनेर तर वास्तविकता योभन्दा धेरै नै फरक छन् ।

समृद्धिका आधार व्यापक रहे पनि केही महत्वपूर्ण छन् । जस मध्ये व्यवसायिक कृषि र पर्यटन नै प्रमुख विकल्प हो । हुन त यस अवधारणलाई सार्थक बनाउन व्यापक अध्ययन अनुसन्धान तथा बहसको आवश्यकता छ । जसले यसको पूर्ण खाका दिन सक्छ । विश्वसंग नेपालले प्रतिस्पर्धा गर्न सक्ने क्षेत्र कृषि र पर्यटन नै हो । अन्य क्षेत्रमा विश्वसंग तत्काल नेपाल प्रतिशपर्धा गर्न सक्दैन ।

सत्ताको दम्भ र उन्मादमा शासकवर्ग बौलाउँछन् र त्यसले उटपट्याङ्ग हर्कतहरु गर्छन् भन्ने विषयवस्तुहरु पढ्ने र सुन्ने गरेका थियौं । तर हाल आफ्नै देशमा देख्ने, भोग्ने र झेल्ने अवसर यो कमाउनिष्ट पाखण्डी सरकारले जुराइदिएकोले एकदमै दुःखित छु, लज्जाबोध हुँदैछ ।

विश्वभरि कोरोनाबाट प्रभावित भई प्रवासमा कामदारहरु दिनहुँ कुनै न कुनै कारणवश आफ्नो रोजगारी गुमाइरहेको अवस्थाको बारेमा सबैमा जगजाहिर नै छ । प्रवासमा विगत पाँच महिनादेखि तलब खाना भत्ता र काम नपाएको अवस्थाले उत्तिकै पिरोलेको छ ।

जसपा पुरानै पार्टीहरूको डुप्लीकेट हुने हो भने नेपाली जनतालाई अर्को भारी बोकाउन आवश्यक छैन । त्यसैले हिमाल, पहाड, मधेश जोड्ने सच्चा राष्ट्रिय पार्टी बनाउने तथा सम्पूर्ण मधेश जोडि विगतमा जातिवादी पार्टी वा जातिवादी नेतृत्वको आरोप नष्ट गरि समग्र मधेश मधेशीको हितैषी पार्टी बनाउनु जरुरी रहेको छ ।

निश्चय पनि अहिले राष्ट्रियताको सवालमा विभिन्न कोणबाट मधेशी जनतामाथि प्रहार भइरहेका छन्, अनेक भ्रम फैलाउने कार्य भइरहेको देख्दा पंक्तिकार आफैले आफैलाई सोधिन्छ– “मकुन देशको नागरिक हुँ?, मेरो देश कुनहो ?, मेरो पहिचान के हुने ?, मेरो सामथ्र्य के हुन्छ ? र मेरो भाषा संस्कृति, रहनसहन के हुने ?”, दर्जनौं प्रश्नउब्जिरहेका छन्, यद्यपी आजसम्म उत्तर भेटिएको देखिन्न । 

कलाको धनि 'म ' र 'उ' दुवै एक्कै सिक्काका दुइ पाटो, दुई शब्द ट्वीट गर्ने "म " बिरांगना र मौन धारण गर्ने उ लाटो। आज भोलि सामाजिक संजालमा अभिनेत्री मनिषाको वीरताको गाथा गाउने क्रममा कालापानी बिषयमा मौन बसेका गायक उदित नारायणको राष्ट्रियता माथि सन्देह र मानमर्दन गर्न थालिदै छ।

संविधान संशोधन गरि निशान छापमा लिम्पियाधुरा सहितको नेपालको नक्सा राख्नु भन्दा पहिला गम्भीर होऔ। यदि नेपालको नक्साकै कारण मौज्दात निशान छाप परिवर्तन गर्नु परे बरु संविधान संशोधन गरि अधिकान्स देशको निशान छाप नक्सा बेगरको भए जस्तै हामी पनि सोच्ने कि!

अहिले कोरोना महामारीको संक्रमण र लकडाउनको मारले संसार तबाह र बर्बाद भईरहेको छ । कोरोना महामारीबाट बच्न विकल्पमा लकडाउन रोजियो । जुन चाइनिज मोडेल हो । चाईनाबाट शुरु भएको कोरोना संक्रमण र लकडाउन पद्धतिका कारण अहिले विश्व मानवीय र आर्थिक रुपमा ध्वस्त भईसकेका छन् । 

प्रधानमन्त्री केपी ओलीले ल्याएको राजनीतिक दलसम्बन्धी अध्यादेशका कारण हठात् एकीकृत हुन पुगेको राजपा र समाजवादी पार्टीले नयाँ नाम ‘जनता समाजवादी पार्टी’ राख्दै आफ्नो अन्तरिम विधान र घोषणा पत्र प्रस्तुत गरेको छ । बैशाख १० गते मध्यरातमा राजपाको तर्फबाट महन्थ ठाकुर, राजेन्द्र महतो, शरदसिंह भण्डारी र महेन्द्रराय यादव तथा समाजवादी पार्टीका तर्फबाट बाबुराम भट्टराई, उपेन्द्र यादव, अशोक राई र राजेन्द्र श्रेष्ठ लगायतका नेताहरुले संयुक्त विज्ञप्ति मार्फत् हस्ताक्षर गरी दुवै पार्टीको एकीकरण गरिएको घोषणा भएको थियो ।

रामजनम तिवारी, नेपाल सदभावना परिषद र पछि बनेको नेपाल सदभावना पार्टीका संस्थापक नेता मध्येका एक हुन। तिवारी जी का बारेमा यसरी नै परिचय दिईन्छ । र, यही परिचयका कारणबाट उहाँका बारेमा थप खोजिनीतिको आवश्यकतालाई पर सारिन्छ।

समाजवादी पार्टी नेपाल र राष्ट्रिय जनता पार्टीबिच वैशाख १० गते राति एकीकरण भएर ‘जनता समाजवादी पार्टी नेपाल’ नामको पार्टी बने लगत्तै बहुराष्ट्रिय राज्यको चर्चा बढेको छ।

अहिले जसरी सरकारले दुईटा अध्यादेश ल्यायो र खारेज पनि गर्यो । यसबारे विश्लेषण गर्नुभन्दा पहिला पृष्ठभूमिलाई केलाउनुपर्ने हुन्छ । हामीले नेकपाको राजनीतिलाई नजिकबाट हेरिरहेको छु ।

यो पार्टी नेकपा र काँग्रेसमा जस्तो एक जातिको बर्चस्व नहोस्। यस जनता समाजवादी पार्टीको हुनेवाला संरचना हेर्दा मधेश समुदायका नेताहरूको बाहुल्यता हुने देखिन्छ। यो पार्टीलाई कुनै एक निश्चित जाति अथवा समुदायको राजनीतिक पार्टी हो भन्ने आम जनतालाई नपरोस्।

आज विश्व नै कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) जस्तो डरलाग्दो महामारीबाट गुज्रिरहेको अवस्थामा नेपाल सरकारको अनुभूति हुन नसक्नु दुःखलाग्दो कुरा हो । यसरी हेर्दा, मधेशमा बसोवास गर्दै आइरहेका मधेशी जनताको तथ्याड्ढ, अवस्था, बलिदानी तथा संघर्ष नेपाल सरकारको मानसपटलमा ताजै हुनुपर्दछ । फेरि पनि यस्तो महामारीको बेला जनता “रोगलेभन्दा भोकले मर्नु” किन ? कारण के ?

कोभिड–१९ को विश्वव्यापी महामारीले २०२० विश्वमा विकास हराएको वर्ष हुनेमा प्रायः निश्चित नै छ । हाम्रो भौगोलिक अवस्थिति, कामको अवस्था, उमेर, वर्ग स्थिति, लिङ्ग, जातीयता, स्वास्थ्य सेवाहरुको उपलब्धतालगायत सम्बन्धित अन्य कारक तत्वहरुको दायरामा कोभिड–१९ ले आफ्नो प्रभाव देखाएको छ ।

एक्कासौ शताब्दिमा सुचना प्रबिधिले ठुलै फड्को मारेको छ । कालो डसको कमाण्ड लाइनदेखि लिनक्सका अफ्ठेरो कोड अनि ६४ एमबिको र्याम अनि बिल गेट्सले नै १९८० ताका ६४० केबि र्याम नै पर्याप्त हुन्छ भनेका पनि थिए। कुनै बेला र्याम एउटा निश्चित एकाइमा पुगेपछि थप्नु पर्दैन भन्ने कुरा जुन आज आएर ८ जीबीसम्म बजारमा पाउन थाल्यो ।

हाल विश्वभर तीब्र रुपमा फैलिरहेका नयाँ कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट लागेको रोगलाई विश्व स्वास्थ्य संगठनले कोभिड–१९ नामाकरण गरेको छ । प्रकोप पहिलो पटक चीनको वुहान, हुबेइमा डिसेम्बर २०१९ मा पहिचान गरियो । ११ मार्च २०२० मा विश्व स्वास्थ्य संगठनले विश्वव्यापी महामारी घोषणा ग-यो ।

नेपाल सरकारले चैत्र १२ गते देखि बैशाख ३ गते सम्म lockdown गर्ने निर्णय गरेको छ। चैत्र ८ गते शुक्रवार सम्म नेपालको अवस्था सामान्य थियो। १० गते बाट सार्वजनिक सवारीसाधन बन्द गर्ने निर्णय चैत्रको ८ गते गर्यो। तर प्राभेट सवारी साधन बन्द गरिने निर्णय गरेको थिएन ।

नोवेल कोरोना भाईरसको महामारीले हामीलाई एक आपसमा जोडिएको संसारमा बाँचिरहेका छौं भनेर पुनः सम्झाएको छ । कोभिड–१९ को महामारीलाई कुनै पनि देशले यसलाई एक्लै सामना गर्न सक्तैन र यदि हामीले यस विश्वव्यापी चुनौतीलाई प्रभावकारी रूपमा नियन्त्रणका प्रयासहरु अगाडि बढायौं भने हाम्रो समाजको कुनै पनि क्षेत्रलाई बेवास्ता गर्न सकिन्न ।

विश्व नै अहिले कोरोना भाइरस संक्रमणको सन्त्रासमा रहेको छ । प्रत्येक देश कोरोना संक्रमणबाट आफ्ना नागरिकलाई जोगाउन केन्द्रित हुनु परेको छ । सबै देशहरु आफ्ना अवस्था र स्थितिअनुसारको निर्णय लिने बाध्यतामा छन् । कोरोना विरुद्धको संघर्ष नै अहिलेको प्रमुख संघर्षको रुपमा रहेको छ ।

एकान्तवास (Isolation) अक्सर पीडादायी नै हुन्छ । यो सामाजिक कनेक्टिविटी, राम्रो प्रतिरक्षा, सम्बन्ध सुधार, तनाव व्यवस्थापन र लचिलो लामो जीवनसँग जोडिएको हुन्छ । यसका वावजुद पनि आज पुरा विश्व नै नोवेल कोरोना भाईरस अर्थात् कोभिड–१९को चपेटामा रहेको वर्तमान अवस्थामा समग्र मानव जगत आफ्नो अस्तित्व रक्षाका खातिर लकडाउनमा छन् ।